CITES
De Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora, afgekort CITES, betreft multilaterale afspraken die gemaakt zijn sinds 1963 tussen de leden van de International Union for Conservation of Nature (IUCN). CITES wordt ook wel de "Washington Convention genoemd".
De internationale CITES indeling gaat met behulp van cijfers (CITES I,II, III, IV) De Europese uitvoering van het CITES-verdrag, de zogehete Europese Basisverordening waaronder ook de uitvoering van Nederland valt, wordt gedaan aan de hand van zogehete bijlagen/lijsten die een lettercodering hebben (CITES bijlage / lijst A, B, C, en D). Voor de hoenderachtige zijn vooral lijst A en lijst B van belang.
Appendix I betreft soorten die dreigen uit te sterven. Het verhandelen van in het wild gevangen exemplaren van deze soorten is dan ook bij wetgeving verboden. Appendix II soorten zijn niet noodzakkelijkerwijs bedreigd, echter toch gaat het met de betreffende soorten niet goed. Daarom wordt de handel in deze soorten eveneens onderworpen aan strikte regulatie. Appendix III betreft soorten die door een enkel CITES lidstaat is aangemerkt. De betreffende lidstaat vraagt daarmee de andere CITES lidstaten voor assistentie betreffende de handel van de betreffende soort. Appendix IV betreft een model toestemming.
Dieren die onder CITES lijst A vallen dienen bij verplaatsing altijd vergezeld te gaan van een CITES-document. Hierop staat o.a. de geboortedatum, de soortnaam, het geslacht en andere informatie zoals het ringnummer en de diameter van de ring die relevant zijn om het dier te identificeren. Dit internationale paspoort moet altijd bij het dier blijven, waar het ook heengaat. Houders van CITES A soorten dienen een register(boekhouding) bij te houden waarin men o.a. noteert het nummer van het CITES-document, soortnaam, de datum van aankoop en eventuele latere verkoop, verkregen jonge dieren en de datum van overlijden. Bij het verkrijgen van nakweek uit CITES A vogels dienen deze geringd te worden met een erkende, geregistreerde ring met een vaststaande diameter. Zolang de nakweek vogels op het adres blijven dat gelijk is aan dat waar de oudervogels zich bevinden, is een CITES-document voor hen nog niet noodzakelijk.
Voor dieren die onder CITES lijst B vallen is geen bijbehorend CITES-document vereist. Wel wordt verwacht dat men de herkomst kan aantonen bijvoorbeeld door middel van een aankoopbewijs, invoerdocument of een vaste voetring. Dieren die vallen onder CITES lijst B hebben geen ringplicht mits men de legale herkomst op een andere manier kan aantonen. Draagt de betrokken vogel geen vaste voetring dan dient men ook een registratie van dit dier bijhouden, op dezelfde wijze als voor CITES A vogels. In de praktijk geldt dat men het beste alle nakweek van lijst B soorten kan ringen met een vaste voetring met juiste diameter.
Hoendersoorten die zijn opgenomen in Bijlage X bij de Uitvoeringsverordening zijn hoendersoorten die zijn opgenomen in Bijlage A van de Basisverordening maar zóveel in gevangenschap worden gefokt dat er vrijwel geen wilde exemplaren meer worden verhandeld.
Hoendersoorten die vallen onder CITES lijst A:
- hamerhoen, Macrocephalon maleo (I);
- blauwknobbelhokko, Crax alberti ( III CO );
- roodsnavelhokko, Crax blumenbachii (I);
- mesbekpauwies, Mitu mitu (I) =381;
- gehoornde goean, Oreophasis derbianus (I);
- witvleugelgoean, Penelope albipennis (I);
- Spix fluitgoean, Pipile jacutinga (I) =383;
- blauwkeelgoean, Pipile pipile (I) =384;
- Wallichs fazant, Catreus wallichii (I);
- Noordwest-Mexic bobwhite, Colinus virginianus ridgwayi (I);
- witte oorfazant, Crossoptilon crossoptilon (I);
- Tibetaanse oorfazant, Crossoptilon harmani (I)=386;
- bruine oorfazant, Crossoptilon mantchuricum (I);
- Himalayaglansfazant, Lophophorus impejanus (I);
- Chinese glansfazant, Lophophorus lhuysii (I);
- Sclaters glansfazant, Lophophorus sclateri (I);
- Edwards fazant, Lophura edwardsi (I);
- keizerfazant, Lophura imperialis (I);
- Swinhoes fazant, Lophura swinhoii (I);
- witkeeltandkwartel, Odontophorus strophium;
- Himalayapatrijs, Ophrysia superciliosa;
- Palawan spiegelpauw, Polyplectron emphanum (I);
- gekuifde argusfazant, Rheinardia ocellata (I) =388;
- Elliots fazant, Syrmaticus ellioti (I);
- Humes fazant, Syrmaticus humiae (I);
- Mikado fazant, Syrmaticus mikado (I);
- Kaspisch berghoen, Tetraogallus caspius (I);
- Tibetaans berghoen, Tetraogallus tibetanus (I);
- Blyths tragopan, Tragopan blythii (I);
- Cabots saterhoen, Tragopan caboti (I);
- westelijke tragopan, Tragopan melanocephalus (I);
- Attwaters prairiehoen, Tympanuchus cupido attwateri (I) .
Hoendersoorten die vallen onder CITES lijst B:
- Crax alberti (-/III);
- Crax daubentoni ebia (-/III);
- Crax rubra voor Colombia, Costa Rica, Guatemala en Honduras (-/III);
- Crax globulosa voor Colomalacense (II);
- bruine chachalaca, Ortalis vetula (III GT/HN);
- Pauxi pauxi (-/III) (voor Colombia) =382;
- berggoean, Penelopina nigra (III GT);
- kalkoenparelhoen, Agelastes meleagrides (III GH);
- groenpootbospatrijs, Arborophila charltonii (III MY);
- Javaanse bospatrijs, Arborophila orientalis (III MY) =385;
- argusfazant, Argusianus argus (II);
- Sonnerathoen, Gallus sonneratii (II);
- bloedfazant, Ithaginis cruentus (II);
- Bulwers vuurrugfazant, Lophura bulweri;
- Siamese vuurrugfazant, Lophura diardi;
- kuifloze vuurrugfazant, Lophura erythrophthalma (III MY);
- Vietnamese vuurrugfazant, Lophura hatinhensis;
- Sumatraanse vuurrugfazant, Lophura hoogerwerfi;
- gekuifde vuurrugfazant, Lophura ignita (III MY);
- Salvadoris vuurrugfazant, Lophura inornata;
- Kalijvuurrugfazant, Lophura leucomelanos;
- groene pauw, Pavo muticus (II);
- spiegelpauw, Polyplectron bicalcaratum (II);
- Germains spiegelpauw, Polyplectron germaini (II);
- Maleise spiegelpauw, Polyplectron (II);
- Schleiermachers pauwfazant, Polyplectron schleiermacheri (II) =387.
Hoendersoorten die vallen onder bijlage X:
- Wallichs fazant, Catreus wallichi;
- Noordwest-Mexicaanse boomkwartel, Colinus virginianus ridgwayi;
- Witte oorfazant, Crossoptilon crossoptilon;
- Bruine oorfazant, Crossoptilon mantchuricum;
- Himalaya-glansfazant, Lophophurus impejanus;
- Edwards' fazant, Lophura edwardsi;
- Swinhoe's fazant, Lophura swinhoii;
- Palawan pauwfazant, Polyplectron napoleonis;
- Elliots fazant, Syrmaticus ellioti;
- Hume's fazant, Syrmaticus humiae;
- Mikadofazant, Syrmaticus mikado.