Natuurbehoud en herontwikkeling
Als het gaat om natuurbehoud of om het herontwikkelen van natuur, is het van groot belang de natuur zo veel mogelijk met rust te laten en dus zo min mogelijk in te grijpen. Helaas is het soms noodzakelijk om tot herintroductie of tot het versterken van een wilde populatie over te gaan, maar als het niet noodzakelijk is dienen beide te worden vermeden.
Om de instandhouding van individuele soorten te waarborgen is biotoopbescherming en de bescherming van het betreffende ecosysteem het meest cruciaal. Biotoopbescherming is land management dat is gericht op conservatie, evenals gericht op het beschermen en terug creëren van biotopen voor wilde dieren en planten. In het bijzonder gericht op soorten die bedreigd zijn en daardoor vaak van conservatiemaatregelen afhankelijk zijn, als het gaat om het voorkomen van uitsterving, het herstellen van fragmentatie van de populatie en het terug uitbreiden van de leefgebieden.
Biotoopbescherming is belangrijk voor het behoud van biodiversiteit, de rijkheid aan soorten en variatie. De Convention on Biological Diversity (CBD) definieert biodiversiteit als "the variability among living organisms from all sources including, inter alia, terrestrial, marine and other aquatic ecosystems and the ecological complexes of which they are part; this includes diversity within species, between species and of ecosystems". Uit deze definitie blijkt duidelijk hoe belangrijk de conservatie gericht op de biodiversiteit is. Grote bedreigingen voor de biodiversiteit zijn:
- verlies, fragmentatie en degradatie van het biotoop;
- de verspreiding van invasieve soorten;
- niet-duurzaam gebruik van natuurlijke bronnen;
- klimaatverandering (broeikaseffect);
- verdroging door verkeerd watermanagement.
Soms is het noodzakelijk om de natuur terug te creëren, gewoonweg omdat de mens te veel schade heeft aangericht. In sommige situaties zou het tientallen jaren duren voor dat de natuur zich uit zich zelf zou herstellen. In die situatie kan herontwikkeling van de natuur een oplossing bieden. Veelal betreft het hier werkzaamheden met grote machines om weer terug beekjes, plasjes, heuvels en dalen te creëren. Door dergelijke interventie is de natuur vaak in staat om zich versneld te kunnen herstellen. Ook herintroductie van soorten kan in die situatie overwogen worden.
Binnen Europa is overigens Natura 2000 van groot belang. Natura 2000 is het EU-brede netwerk van beschermde gebieden die vallen onder de 1992 Habitats Directive. Het doel van Natura 2000 is het verzekeren van de overleving op lange termijn van Europa's meest waardevolle en bedreigde soorten en biotopen. Het omvat Special Areas of Conservation (SAC) opgezet door de EU-lidstaten onder Habitats Directive, evenals Special Protection Areas (SPA's), welke zijn aangewezen onder de 1979 Birds Directive.
Binnen Nederland levert ook de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) een belangrijke bijdrage in natuurbehoud en herontwikkeling.